Voordracht op 18 mei bij de jaarlijkse herdenking Overledenen Koninklijke Landmacht

© Angela Mollers-de Kuijer
Het is uitdrukkelijk niet toegestaan deze tekst of delen ervan te gebruiken, ongeacht het doel, tenzij daar expliciet toestemming voor is gegeven. Bij vragen kan je een email sturen naar dagmam@ziggo.nl

En als ik dood ben, huil maar niet. Ik ben niet echt weg moet je weten. Het is maar een lichaam dat ik achterliet. Dood ben ik pas, als jij me bent vergeten.

Met toestemming van de erven van Bram Vermeulen, heb ik deze treffende tekst als grafrede en in het door mij geschreven boek mogen gebruiken.

Vandaag zijn we hier bij elkaar om te herdenken, met allen ons eigen persoonlijke verhaal. Door de samenwerking tussen Bronbeek en de Koninklijke Landmacht wordt aan ons nabestaanden elk jaar die gelegenheid gegeven. Dat is een prachtig gebaar en daarvoor wil ik u danken.
Vergeten zullen en kunnen wij geen van allen.
Ongeacht of je je partner, vader, moeder, broer, zus, kameraad of vriend hebt verloren. Door een ziekte, ongeval of tijdens een missie.
Maar je kind verliezen, zoals ook ons is overkomen, druist tegen alle gezond verstand en natuurwetten in.

DAG MAM.

Het zijn de laatste woorden geweest die ik van Jordy, mijn zoon, heb mogen horen.

Hij had ons naar Schiphol gebracht, mijn man en ik vertrokken voor onze huwelijksreis naar Tunesië. Twee dagen later stonden wij middenin de Sahara en kregen daar het verschrikkelijke bericht te horen dat Jordy hier in Nederland was omgekomen. De rollercoaster die daarop volgde, u zal het allemaal herkennen.

De dood is een merkwaardig iets. We weten allemaal dat het onze enige zekerheid in het leven is.
Maar de manier waarop we doodgaan, zal voor de nabestaanden een grote impact hebben op de verwerking daarvan.
In ons eigen verhaal zullen altijd vragen blijven bestaan. Er is een dader bekend die de dood van Jordy heeft veroorzaakt. Dit delict is 8 jaar geleden gepleegd. Maar pas sinds korte tijd kunnen wij een beetje rust proberen te vinden, doordat wij onze juridische strijd tegen dit onrecht om persoonlijke redenen hebben moeten opgeven. De stugge betonnen muren van onze rechtsstaat bleken ons te hoog.

Voor rouwen bestaat geen recept. Goedbedoelde adviezen zijn er genoeg, maar niemand die het echt weet. We zijn allemaal anders en ieder van u zal het invullen naar eigen vermogen.
Neem er de tijd voor. Zoek je eigen rituelen om te herdenken. Gebruik de oorverdovende stilte die vaak na de eerste tijd volgt om je verdriet toe te laten. Laat niets vreemd zijn, eigenlijk is alles geoorloofd.
De eerste keer lachen, het geeft een schuldgevoel. Volkomen onterecht, maar dat weet ik nu.
Rouwen is bijzonder arbeidsintensief. Het is niet niks om de waarde van het leven opnieuw te moeten ontdekken.
Hoe zeer doet het niet om de pijn en ontzetting in de ogen van je andere kind te lezen. Hij is zijn broer en maatje verloren. En hoe worden we allemaal niet af en toe overvallen door een geur, een liedje, een toevallige uitspraak, zomaar uit het niets.

Accepteer jezelf zoals je door je verdriet gevormd bent. Door schade en schande heb ik inmiddels geleerd dat als anderen problemen hebben met mijn verandering, dat dit dan ook echt hún probleem is, en niet de mijne.
Jarenlang heb ik gedacht dat het onmogelijk was om met dit immense verdriet om te gaan. Maar ik weet nu dat er altijd een manier is te vinden om in elk geval weer voort te kunnen.
Mijn oprechte hoop is dat u allen dit ook is gegeven.

Velen van u zullen zich herkennen in het gevoel dat je, naast de dood van je geliefde, nog veel meer verliest. In mijn persoonlijke verhaal is dat veel.
Zoals het onbegrip bij velen. Familie die verder van je weg komt te staan. Vrienden worden vage kennissen. En de dromen die ik als moeder had en die nu uiteen zijn gespat. Een schoondochter, kleinkinderen, het zal er nooit meer van komen.
Er is gelukkig ook nog veel over. Zoals kennissen die heel goede vrienden blijken te zijn.
Maar vooral voel ik me met liefde omringd door een fantastische partner, een prachtige jongste zoon, een geweldige schoonzoon en een lieve stiefzoon. U hoort het goed, ik leef in een mannenwereld.
Een waardevolle en liefdevolle omgeving. Het leven beleven wij als gezin nu weer mooi en intens, maar nooit meer voor 100%. Er ontbreekt een té waardevol deel. Maar van wat we nu nog wel hebben, genieten we volop en ik voel me er rijk mee.

Er bestaat bij ons een uitspraak van Jordy die hij tijdens zijn diensttijd heeft geleerd en thuis graag gebruikte. ‘Pijn is een emotie en emoties kan je uitschakelen’. ‘Gevoel is een emotie en ook die emotie kan je uitschakelen’.
Ik weet nu dat hij het hiermee on-ge-loof-lijk mis heeft gehad. Gevoelsemotie kan je niet uitschakelen, dat is onmogelijk.
Want ik ben niet meer wie ik was, door het verlies van mijn zoon ben ik voor altijd vanbinnen veranderd. U en ik, we worden nooit meer wie we waren.

Bij nieuwe ontmoetingen wordt mij weleens gevraagd of en hoeveel kinderen ik heb. Mijn antwoord is altijd duidelijk en krachtig. Ik heb twee zoons.

Voor mij zal dat altijd zo blijven. Dat één daarvan slechts in mijn hart en hoofd kan voortleven, is een onverslijtbaar verdriet.
Jordy zal altijd in ons leven blijven. Zijn naam wordt vaak genoemd. Hij wordt alleen nooit ouder dan de 19 jaar dat hij daadwerkelijk bij ons mocht zijn.

De dood is voor ons nu doodgewoon, alleen kunnen we er maar niet aan wennen. En vergeten?? Nee, dat doen we nooit!

Met mijn verhaal heb ik geprobeerd te laten horen dat een mooi leven weer kan, in weerwil van alle verdriet. Want al geloof je het de eerste jaren niet, ondanks het verlies kan een gevoelsrijk leven nog steeds en ik hoop van harte dat het u allen ook zal lukken.

Nadat het boek dat ik heb geschreven werd uitgebracht, kwam ik in contact met een medeauteur. Zij heeft speciaal voor mij een gedicht geschreven die ik tot slot graag met u wil delen.

 DAG MAM

Dag mam, dag lieve mam
Ook al ben ik nu zo ver
Voor eeuwig naar de andere kant
Zacht schijnend als een ster
Nooit zal ik zo dichtbij je zijn
Mijn liefde draag jij mee
Je houdt mij vast in herinnering
Geleefd hier door ons twee
Ik voel nog steeds jouw armen
Als een deken om mij heen
Al ben ik hier, en jij nog daar
Nooit zijn wij echt alleen
Ik voel jou, en jij voelt mij
Voor eeuwig blijft die band
Ook al moest ik jou verlaten
En zweef ik in dit sterrenland
Dag mam, dag lieve mam
Die het leven hier soms zo moeilijk vindt
Voor altijd schijnt mijn licht op jou
Ik ben jouw eeuwig sterrenkind
Zeg mam, mijn lieve mam
Geboren uit jouw moederschoot
Dichter bij jou dan ooit te voor
Ook al ben ik dood
Dus mam, mijn hele lieve mam
Eigenlijk is het voor mij geen ‘dag’
Omdat ik dichterbij dan ooit
In jouw gedachten leven mag